Το έργο Εμπλουτισμός των Ψηφιακών Συλλογών των Κινητών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και ανάπτυξη νέου Πληροφοριακού Συστήματος του Εθνικού Αρχείου Μνημείων» παρουσιάστηκε σε ειδική εκδήλωση που οργάνωσε η Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ του Υπουργείου Πολιτισμού (ΕΔΕΠΟΛ) στην Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου με τίτλο «Μελέτη αποτίμησης των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων των έργων Πολιτισμού».
Τον Φεβρουάριο του 2024 στελέχη της Διεύθυνσης Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων συμμετείχαν στο εργαστήριο, που συνδιοργάνωσαν το Υπουργείο Πολιτισμού, η Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα και η Ελληνική Εθνική Επιτροπή του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM) με θέμα τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά παρουσιάζοντας τα ψηφιακά εργαλεία του Εθνικού Αρχείου Μνημείων για την προστασία και διαχείριση των μνημείων της Επικράτειας. Το εργαστήριο σε τροποποιημένη μορφή πρόκειται να επαναληφθεί μέσα στο α΄εξάμηνο του 2024 στην Κρήτη.
Στην Εθνική Πινακοθήκη- Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων παρουσίασε για πρώτη φορά ολοκληρωμένα το Εθνικό Αρχείο Μνημείων. Κατά την πρώτη ημέρα έγινε η παρουσίαση των τριών Ολοκληρωμένων Πληροφοριακών Συστημάτων για τα ακίνητα μνημεία (Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο), τα κινητά μνημεία (Ψηφιακές Συλλογές Κινητών Μνημείων) και το Ιστορικό Αρχείο Αρχαιοτήτων και Αναστηλώσεων, καθώς και των έργων που πραγματοποιεί η Διεύθυνση στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στην Ήπειρο και αλλού για τον εμπλουτισμό του περιεχομένου. Στο ίδιο πλαίσιο προβλήθηκαν οι ψηφιακές εκθέσεις που δημιουργήθηκαν ειδικά για το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο, με τα Εβραϊκά μνημεία της Ελλάδας και την Άυλη Κληρονομιά στον Χάρτη, αλλά και οι Ιστορίες από την Πύλη στον ιστότοπο της Διεύθυνσης. Η δεύτερη ημέρα ήταν αφιερωμένη στο έργο καταγραφής και τεκμηρίωσης των αντικειμένων στο πρώην βασιλικό κτήμα Τατοΐου, που υλοποιείται στο πλαίσιο της Πράξης “Ψηφιοποίηση και δημοσιοποίηση επιλεγμένων συλλογών του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου”, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2014-2021.
Μπορείτε να διαβάσετε το πρόγραμμα και να δείτε όλες τις ομιλίες της Διημερίδας παρακάτω.
Στα πλαίσια της διημερίδας που διοργανώθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη- Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου με τίτλο «Καταγράφοντας το παρελθόν, σχεδιάζοντας το μέλλον», η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων εξέδωσε την ομότιτλη έκδοση, που παρουσιάζει συνοπτικά το πολύπλευρο έργο της.
Η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων συμμετέχει στο Θερινό Σχολείο με εισηγήσεις για το πώς τα πληροφοριακά συστήματα του Εθνικού Αρχείου Μνημείων σχετίζονται με τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και σχετικά με ευρύτερα ζητήματα ψηφιακής στρατηγικής.
Στο πλαίσιο του εορτασμού των 50 χρόνων της Σύμβασης για την Προστασία της Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Δελφών τον Νοέμβριο του 2022, η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων ανέλαβε την υλοποίηση έκθεσης αφιερωμένης στον ρόλο της πολιτιστικής κληρονομιάς στη βιώσιμη ανάπτυξη. Μέσα από το ελληνικό παράδειγμα και τις ολοκληρωμένες επεμβάσεις, που οι Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού πραγματοποιούν σε ολόκληρη τη χώρα, καταδεικνύεται πώς η προστασία και διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς- υλικής και άυλης- συμβάλλει στην επίτευξη και των 18 στόχων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Το 2022 εκδόθηκαν τα Πρακτικά του Συνεδρίου «Περί των αρχαιοτήτων ιδίως. Η αρχαιολογία στην Ελλάδα του 19ου αιώνα μέσα από τις πηγές του Αρχείου των Υπηρεσιών των Αρχαιοτήτων» που διοργάνωσε η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων στις 22-24.10.2014 στο αμφιθέατρο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας και το Αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Αθηνών «Άλκης Αργυριάδης».
Τον Σεπτέμβριο του 2022 στελέχη της Διεύθυνσης Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων συμμετείχαν στο εργαστήριο, που συνδιοργάνωσαν το Υπουργείο Πολιτισμού, η Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα και η Ελληνική Εθνική Επιτροπή του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM) με θέμα τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά και την αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, παρουσιάζοντας τα ψηφιακά εργαλεία του Εθνικού Αρχείου Μνημείων για την προστασία και διαχείριση των μνημείων της Επικράτειας. Το εργαστήριο σε τροποποιημένη μορφή πρόκειται να επαναληφθεί το α΄εξάμηνο του 2024 στη Θεσσαλονίκη και την Κρήτη.
Η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων συμμετέχει στο Θερινό Σχολείο με εισηγήσεις για το πώς τα πληροφοριακά συστήματα του Εθνικού Αρχείου Μνημείων σχετίζονται με τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και σχετικά με ευρύτερα ζητήματα ψηφιακής στρατηγικής.
Η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων και η Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς συμμετέχοντας στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας των Αρχείων και στις επετειακές εκδηλώσεις των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, συνδιοργάνωσαν τον Ιούνιο του 2022 Ημερίδα με τίτλο «Φωνές προσφύγων: ιστορίες προσφυγιάς από τα αρχεία της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς». Οι φωνές των προσφύγων αναφέρονται στα αιτήματα που υπέβαλαν στην Αρχαιολογική Υπηρεσία για την κατασκευή, επισκευή ή τη διατήρηση παραπηγμάτων, αλλά και την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας, όταν μετά την Καταστροφή κατέφυγαν σε αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία ανά την επικράτεια κατά την εναγώνια αναζήτηση στέγης και μέσων βιοπορισμού για τους ίδιους και τις πολυμελείς οικογένειές τους.
Τον Απρίλιο του 2022, στελέχη της Διεύθυνσης παρουσίασαν το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο και τις Ψηφιακές Συλλογές Κινητών Μνημείων στο πλαίσιο σεμιναρίου που συνδιοργάνωσαν η πολιτιστική εταιρεία ΔΙΠΥΛΟΝ και η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών.
Περισσότερα για την εκδήλωση
Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών
ΔΙΠΥΛΟΝ
Τον Δεκέμβριο του 2021 η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων παρουσίασε το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο στη θεματική παρουσίαση της Διευθύνουσας Επιτροπής για τον Πολιτισμό, την Πολιτιστική Κληρονομιά και το Τοπίο του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Διοργάνωση Επιστημονικής Συνάντησης στο Επιγραφικό Μουσείο, αφιερωμένη στις πρώτες γυναίκες στην αρχαιολογία που επιδιώκει, μέσα από την αξιοποίηση των προσωπικών και υπηρεσιακών αρχειακών τεκμηρίων, να αναδειχθούν ενδιαφέρουσες πτυχές της προσωπικότητας γυναικών που έδρασαν ανασκαφικά, ή συνέβαλαν στο αρχαιολογικό έργο με την παρουσία τους, αφήνοντας ανεξίτηλα το στίγμα τους.
Η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων με στόχο την προβολή και τη γνωριμία του κοινού με τα Αρχεία παρουσιάζει ένα μικρό δείγμα από τα αρχειακά τεκμήρια του παλαιού Αρχείου της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φωκίδας.
Το 2021 εκδόθηκαν τα Πρακτικά του Συμποσίου που διοργάνωσε η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων σε συνεργασία με την Ελληνική Επιγραφική Εταιρεία και την Ένωση Αρχαιολόγων Ελλάδας «Ηώς», το Δεκέμβριο του 2015, στη μνήμη του Γενικού Εφόρου Αρχαιοτήτων Παναγιώτη Ευστρατιάδη, με αφορμή τα διακόσια χρόνια από τη γέννησή του (1815).
Έκδοση για τη διαδρομή του Εθνικού Αρχείου Μνημείων με κείμενα σχετικά με τη σκοπιμότητα του Εθνικού Αρχείου Μνημείων, τα πληροφοριακά συστήματα που το συγκροτούν, καθώς και την ιστορία της Διεύθυνσης και των κτηρίων που τη στεγάζουν.
Το Έργο και η Διαδικτυακή Πύλη του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου παρουσιάστηκαν με μεγάλη επιτυχία στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης. Με περισσότερα από 18.000 μνημεία, 3.800 αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικούς τόπους και 845 ζώνες προστασίας, το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο είναι ένα Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) για τη συστηματική καταγραφή, τεκμηρίωση, ψηφιοποίηση και διαχείριση αρχαιολογικών, διοικητικών και γεωχωρικών δεδομένων που αφορούν στην πολιτιστική κληρονομιά της επικράτειας και στην ακίνητη περιουσία του ΥΠΠΟΑ.
Η διοργάνωση ημερίδας αφιερωμένης σε Αρχειακά τεκμήρια εμβληματικών μορφών της Ελληνικής Αρχαιολογίας, επιδιώκει, μέσα από την αξιοποίηση των προσωπικών και υπηρεσιακών αρχειακών τεκμηρίων των τιμωμένων αρχαιολόγων Απόστολο Σ. Αρβανιτόπουλο, Ευαγγελία Δεϊλάκη-Πρωτονοταρίου και Ηώ-Μαρία Ζερβουδάκη να αναδειχθούν άγνωστες πτυχές και όψεις του προσωπικού και υπηρεσιακού βίου, αλλά και γεγονότα που καθόρισα την πορεία της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας μέσα στον χρόνο. Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο της οδού Αγίων Ασωμάτων 33 και Ψαρομηλίγκου 21.
Το 2016 το Ιστορικό Αρχείο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας συμμετείχε σε επιστημονική συνάντηση, η οποία συνδιοργανώθηκε από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αθήνας και το Μουσείο Μπενάκη.
Τον Δεκέμβριο του 2015 διοργανώθηκε από τη ΔΔΕΑΜ σε συνεργασία με την Ελληνική Επιγραφική Εταιρεία και την Ένωση Αρχαιολόγων Ελλάδας «Ηώς», συμπόσιο αφιερωμένο στον Γενικό Έφορο Αρχαιοτήτων Παναγιώτη Ευστρατιάδη, με αφορμή τα διακόσια χρόνια από τη γέννησή του (1815). Η διοργάνωση του συμποσίου αποτέλεσε έναυσμα για να τιμηθεί ένας από τους θεμελιωτές της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και να γίνει γνωστό στους νεότερους αρχαιολόγους το διοικητικό και επιστημονικό, κυρίως επιγραφικό του, έργο. Σε αυτό συμμετείχαν αρχαιολόγοι της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, ιστορικοί και άλλοι ερευνητές με ανακοινώσεις σχετικές με το έργο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας κατά τα έτη 1864-1884, την τοπογραφία των Αθηνών και της Αττικής, καθώς και των περιοχών που ανήκαν τότε στην Ελληνική Επικράτεια.
Με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Αρχείων στις 9 Ιουνίου, παρουσιάστηκε από τη Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων το νέο πληροφοριακό σύστημα τεκμηρίωσης, διαχείρισης και προβολής του αρχειακού υλικού των Υπηρεσιών Αρχαιοτήτων, το οποίο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της Πρόσκλησης 41. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο της οδού Αγίων Ασωμάτων 33 και Ψαρομηλίγκου 21.
Παρουσιάστηκε σε ημερίδα στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης, η ά’ φάση του έργου το οποίο αποτελεί την πρώτη οργανωμένη, ενιαία, συστηματική και διαρκώς επικαιροποιούμενη ψηφιακή καταγραφή και τεκμηρίωση των Δημοσίων Ακινήτων που διαχειρίζεται το υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων, καθώς και των μνημείων, αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών τόπων, χαρτογραφώντας το καθεστώς προστασίας τους που διέπει το σύνολο της επικράτειας.
Το 2015 σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, το Ιστορικό Αρχείο Ηπείρου και την Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων συμμετείχε στις 18 Φεβρουαρίου στα Ιωάννινα σε ημερίδα σχετικά με το περιεχόμενο των ιστορικών πηγών μνημείων της Ηπείρου.
Συνέδριο με τίτλο «Περί των αρχαιοτήτων ιδίως. Η αρχαιολογία στην Ελλάδα του 19ου αιώνα μέσα από τις πηγές του Αρχείου των Υπηρεσιών των Αρχαιοτήτων». Το τριήμερο επιστημονικό συνέδριο διοργανώθηκε από τη Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων στην Αθήνα και οποίο φιλοξενήθηκε στις 22-23 Οκτωβρίου στο αμφιθέατρο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας και στις 24 Οκτωβρίου στο Αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Αθηνών «Άλκης Αργυριάδης».
Το 2014 εγκαινιάστηκε στο κτήριο της Ψαρομηλίγκου 22, η έκθεση, με τίτλο «Ιστορίες επί χάρτου. Μορφές και θέματα της Αρχαιολογίας στην Ελλάδα του 19ου αιώνα». Η εκθεσιακή αφήγηση, που αξιοποίησε ανέκδοτο αρχειακό υλικό, εστίασε τόσο στα πρόσωπα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας (αρχαιολόγους, αρχιτέκτονες, φύλακες, εκπαιδευτικούς/επιμελητές) και στο έργο τους, όσο και σε όψεις της αρχαιολογικής πραγματικότητας (μουσεία και συλλογές, γραπτοί διαγωνισμοί, παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων, νομοθεσία, σχέση αρχαιολογικής έρευνας και δημόσιων έργων, εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία, ξένες αρχαιολογικές σχολές, διαχείριση των μεσαιωνικών και βυζαντινών μνημείων). Η έκθεση πλαισιώθηκε από έντυπο και οπτικοακουστικό υλικό, εκπαιδευτικό πρόγραμμα και τριήμερο επιστημονικό συνέδριο με τίτλο «Περί των αρχαιοτήτων ιδίως. Η αρχαιολογία στην Ελλάδα του 19ου αιώνα μέσα από τις πηγές του Αρχείου των Υπηρεσιών των Αρχαιοτήτων», τα πρακτικά του οποίου εκδόθηκαν το 2021. Η έκθεση πλαισιώθηκε από έντυπο και οπτικοακουστικό υλικό, εκπαιδευτικό πρόγραμμα και τριήμερο επιστημονικό συνέδριο.
Στο πλαίσιο της έκθεσης «Ιστορίες επί χάρτου» διοργανώθηκε τριήμερο επιστημονικό συνέδριο με τίτλο «Περί των αρχαιοτήτων ιδίως. Η αρχαιολογία στην Ελλάδα του 19ου αιώνα μέσα από τις πηγές του Αρχείου των Υπηρεσιών των Αρχαιοτήτων», τα πρακτικά του οποίου εκδόθηκαν το 2021.
Τον Δεκέμβριο του 2008 εγκαινιάστηκε στον εκθεσιακό χώρο της Ψαρομηλίγκου 22 η έκθεση με τίτλο «Θησαυροί του Ιστορικού Αρχείου της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας», στην οποία παρουσιάστηκαν 90 ιστορικά τεκμήρια. Η ίδρυση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, η αρχαιολογική νομοθεσία, οι ανασκαφές των ξένων αρχαιολογικών σχολών, η ενάλια αρχαιολογία, οι συλλογές και τα μουσεία κατά τον 19ο αιώνα, το πρώτο διεθνές αρχαιολογικό συνέδριο, οι βυζαντινές αρχαιότητες, η αρχαιολογική Υπηρεσία τη δεκαετία 1912-1922, η προστασία των αρχαιοτήτων στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αποτελούν τις θεματικές, που εξερευνήθηκαν, στη διάρκεια της πρώτης γνωριμίας του κοινού με τον πλούτο του αρχείου της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Το 2010 η έκθεση μεταφέρθηκε για λίγους μήνες στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
Η Διεύθυνση Εθνικού Αρχείου Μνημείων διοργάνωσε διημερίδα προβολής, ενημέρωσης και διαλόγου με αφορμή την ολοκλήρωση του Έργου «Ψηφιοποίηση των Συλλογών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού» (Γ’ ΚΠΣ – ΕΠ ΚτΠ – Μέτρο 1.3). Στην διημερίδα παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα του Έργου και επικεντρώθηκε στα βήματα μετά την ψηφιοποίηση, καθώς και σε θέματα προσβασιμότητας και βιωσιμότητας του ψηφιακού πολιτιστικού περιεχομένου, μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα άλλων ψηφιακών δράσεων και πολιτιστικών φορέων.
Κατάλογος έκθεσης με την ευκαιρία των εγκαινίων του νέου κτιρίου που στέγασε το Ιστορικό Αρχείο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και σηματοδότησε μια νέα εποχή για την έρευνα, τη μελέτη και την ανάδειξη των ιστορικών τεκμηρίων της αρχαιολογίας στην Ελλάδα.
